De volgende opmerkingen kunnen helpen bij het verlagen van de kans op vergissingen, teleurstellingen of catastrofe bij het fotograferen van bliksem. Ik heb deze lijst met opmerkingen over een lange tijd (meer dan 10 jaar) samengesteld en bevat de meeste van de problemen die je kunt tegenkomen.

NB: ik ben niet verantwoordelijk voor persoonlijk letsel of schade die je oploopt bij het fotograferen van bliksem. Het brengt zoals zoveel andere dingen risico's met zich mee die levensgevaarlijk kunnen zijn, maar als je je gezond verstand gebruikt en ervaren bent, is bliksemfotografie stukken veiliger dan over de snelweg rijden met de auto. Daar ben je ook voorzichtig, en je bent op de snelweg niet eens 100% zelf verantwoordelijk voor mogelijke ongelukken.

• Onderken het gevaar van onweer. Doe er alles aan om niet getroffen te worden (direct of indirect) door de bliksem, en raak niet anderszins in gevaar (een overstroming of grote hagelstenen bijvoorbeeld). Fotografeer bliksem buiten regenval, wanneer de bui in de verte hangt. Als de bui boven je hangt moet je beslist niet buiten zijn, tenzij je in een auto zit of in iets anders dat als metalen kooi fungeert. Als het bewolkt is boven je maar het niet regent, wil dat niet zeggen dat het veilig is!

• Onderken andere gevaren. In Nederland is dit niet zo'n groot probleem, maar wees beducht op personen met slechte bedoelingen 's nachts. Ook dieren kunnen irritant of soms gevaarlijk zijn. Blijf om je heen kijken bij fotografie, ga het liefst een eind van de weg af staan, en neem een mobiele telefoon mee die aanstaat. Als er problemen ontstaan, vertrek dan.

• Controleer de lenskap. Je zult dit niet vergeten als je een spiegelreflexcamera gebruikt, waar je door de lens heen kijkt bij het richten van de camera, maar wees ervan verzekerd dat Murphy je hier niet op pakt.

• Fotografeer niet door een raam indien mogelijk, omdat het meestal op de foto te zien is, zeker als het raam nat van de regen is. Als je toch achter een raam moet fotograferen, moet het raam droog zijn en de cameralens moet zo dicht mogelijk achter het raam staan. Het is raadzaam een grote zwarte lap of stuk karton rondom de camera te zetten zodat het interieur van de kamer waarin je staat niet via de ruit in de lens reflecteert wanneer de bliksem het interieur verlicht. Ook mag er geen licht in de kamer branden.

• Stuk karton als hulpsluiter. Je kunt een extra sluiter in de vorm van een stuk dofzwart karton gebruiken. Je houdt het karton dan vlak voor de lens terwijl je de camerasluiter opent. Hierna haal je voorzichtig het karton weg, en als de opname klaar is houdt je het karton weer voor de lens terwijl je de sluiter dicht doet. Je voorkomt zo mogelijke bewegingen die de camera kan maken, zeker als je een telelens gebruikt, bij het openen en sluiten van de sluiter. Een stuk zwart karton is ook handig om tijdelijk (tussen bliksems in) de opname niet verder te belichten, als je meerdere bliksems wilt fotograferen en het is niet geheel donker. Ook als je over een weg fotografeert waar af en toe auto's langs rijden, of er vliegt een vliegtuig met boordlichten door het beeld van de camera, is zo'n stuk karton erg handig.

• Blijf droog. Indien mogelijk moet je vanonder een overhangend dak of iets dergelijks fotograferen. Balkons zijn vaak zeer goed geschikt. Dit geeft extra veiligheid en beschermt je camera tegen de regen. Je moet van tijd tot tijd evengoed controleren dat de lens nog droog en schoon is, want stuifwater van regenval of mist kan neerslaan op de lens. Houd je hoofd buiten het beeld van de camera als je de lens controleert terwijl de camera open staat. Als bliksem net ontstaat wanneer je je grijnzende hoofd voor de camera houdt geeft dat een bizar effect!

• Let op compositie. Het is redelijk gemakkelijk om bliksem te fotograferen, maar wat niet gemakkelijk is is om foto's te maken die echt opmerkelijk mooi zijn. Goede compositie kan je hierbij helpen. Een oude kromme boom, een kerktoren of een oude molen zijn overal in Nederland wel te vinden en kunnen je foto een stuk mooier maken.

• Wees zuinig met film. Iedere keer dat je een nieuwe opname wilt gaan maken, moet je schatten hoe actief het onweer is. Als de bliksem niet vaak voorkomt, is het niet altijd wenselijk om direct na de bliksem de sluiter weer open te zetten. Je kunt jezelf bij inactief onweer zo een boel film besparen. Wees niet té zuinig met film!

• Reservecamera met nieuwe film. Indien mogelijk moet je meerdere camera's gebruiken, met snelkoppelingen voor het statief en de lens en draadontspanner er al op. Wanneer je bliksem fotografeert kun je voordat je er erg in hebt het einde van de film bereiken. Als je een tweede camera klaar hebt liggen kun je direct doorfotograferen. Anders moet je panisch de film gaan verwisselen in het donker, waarbij de prachtigste bliksemontladingen vaak voorkomen. Bovendien kun je de film verkeerd laden als je haast hebt, en geloof me, dat levert zware teleurstellingen op wanneer je dat merkt.

• Richt op mogelijke inslagpunten. Indien je meerdere camera's gebruikt, kun je eventueel een iets langere lens op de reservecamera monteren en die vertikaal richten op een mogelijk inslagpunt aan de horizon (of een groothoeklens richten op een object niet zo ver weg), bijvoorbeeld een radiozendmast of hoge schoorsteen. Je zou geluk kunnen hebben.

• Luister naar het gekraak op de radio. Bliksem zendt in een groot frequentiebereik radiogolven uit, die als gekraak (sferics) op de radio te horen kunnen zijn. Gebruik hiervoor een kortegolf- of middengolfradio en stem deze af tussen twee stations in, zodat je alleen zachte ruis hoort. Wanneer bliksem voorkomt hoor je dan gekraak. Dit geluid kan zeer informatief zijn:
  • Relatief langdurig gekraak: dit duidt op uitgestrekte of meervoudige ontladingen, dus de onweersbui is sterk electrisch geladen. Een langdurig gekraak zonder veel luide tikken erin duidt vaak op een uitgestrekte wolk-wolk ontlading.
  • Een enkele tik of kort gekraak: de bliksem is niet zo krachtig wat vermogen betreft, dus de onweersbui is wellicht niet zo actief.
  • Hoe vaak gekraak te horen is: dit is een directe maat voor de intensiteit van het onweer, tenzij je vele buien tegelijk hoort
  • Hoe luid het gekraak is ten opzichte van andere sferics: dit geeft aan hoe ver weg de bliksem is. Luid gekraak op de radio wordt meestal veroorzaakt door bliksem in de omgeving die ook te zien is.

• Pas op dat je niet per ongeluk opnieuw reeds belichte film gebruikt! Het beste is om de films geheel in het rolletje te rollen zodat je ze niet kùnt hergebruiken.

• Wees ervan verzekerd dat er film in de camera zit. Fotograferen zonder film in de camera is bij velen voorgekomen en dit is een pijnlijke ervaring!

• Laad de film goed in de camera. Het is mij eens gebeurd, in Oktober 1998, dat er wel film in de camera geladen was, maar het tandwiel en de spanrol de film niet grepen, omdat de strook net niet ver genoeg reikte. Het resultaat was dat een stuk of 50 mooie bliksemfoto's allemaal over elkaar heen gefotografeerd werden op één foto, die totaal overbelicht was.

• Controleer steeds de camerainstellingen. Bij iedere foto die je neemt moet je het volgende snel nagaan. Diegenen die sommige punten in deze lijst overdreven vinden, moeten zich voorbereiden op teleurstellingen!
  
  
  • locatie en situatie waarin je je bevindt is veilig
  • bliksem is waarschijnlijk binnen een minuut te verwachten
  • lens scherpgesteld op oneindig (dit kun je soms gemakkelijk veranderen zonder dat je het merkt)
  • diafragma nog steeds goed ingesteld
  • cameralens nog schoon en droog
  • compositie goed m.b.t. de positie van de bliksem
  • camera nog steeds gericht in de richting waarin de meeste bliksem voorkomt
  • film wordt inderdaad getransporteerd wanneer je de camera spant
  • camerasluiter gaat inderdaad open en blijft open wanneer je de ontspanknop indrukt en ingedrukt houdt.